4. ONDERWIJSAANBOD (CURRICULUM)

Eind 2019 hebben leraren en schoolleiders voorstellen opgeleverd voor de actualisatie van het curriculum. In de plannen van Curriculum.nu, kun je de aanzet zien tot de nieuwe kerndoelen voor basis- en voortgezet onderwijs. Daarin is  ruim plaats voor Burgerschap en Duurzaamheid. Daarbij gaat het om relatief nieuwe leerinhouden, zoals je die ook terugvindt in de Sustainable Development Goals (SDG’s). En het gaat om een andere benadering van onderwijs, waarbij naast kwalificatie ook socialisatie en persoonsvorming een plek heeft.

Inmiddels zijn de doelen verder uitgewerkt. Dat zie je op de website van SLO , het landelijk expertisecentrum voor het curriculum. En kijk ook eens op Het Vakportaal Burgerschap.

Bekijk hier het webinar terug over het curriculum in relatie tot duurzaamheid. Voor docenten, bestuurders en beleidsmakers. In het webinar  wordt antwoord gezocht op vragen als:

• Hoe maak je in het schoolcurriculum eigen keuzes en accenten in relatie tot duurzaamheid?
• Is er een relatie te leggen met de visie en identiteit van de school?
• Volg je de lesmethoden of gebruik je aanvullend lesmateriaal van derden?
• Wat kan hierbij de rol van de schoolleider, leerkracht of docent zijn

Een handreiking voor het ontwerpen van Leren voor duurzame ontwikkeling 

En de handreiking in het Engels

Bekijk hier het webinar Burgerschap en de sustainable development goals terug. Voor docenten, bestuurders en beleidsmakers. In het webinar  wordt antwoord gezocht op vragen als:

• Welke concrete voorbeelden kennen jullie van scholen waar duurzaamheid wordt gelinkt aan burgerschapsonderwijs?
• Waar zitten de haakjes daarvoor concreet?
• Wat is hierbij de rol van schoolleiders en bestuurders?

Dit opinieartikel uit Trouw gaat in op de mogelijkheden die het vak Nederlands biedt om aandacht te geven aan het klimaat. Het nieuwe Nederlands: het vak dat je leert spreken en denken over het klimaat. Richt Nederlands zo in dat het leerlingen helpt om te gaan met klimaatverandering, schrijft Jan Willem van der Weij, mede namens vier andere lerarenopleiders Nederlands.

In dit dossier vind je informatie en inspiratie over burgerschap. Volgens de Burgerschapswet moeten alle scholen vanaf schooljaar 2021/2022 werk maken van hun burgerschapsonderwijs. Hoe je dat als school aanpakt, mag je zelf invullen. 

Bij het Expertisepunt Burgerschap kun je terecht voor actuele informatie, tips en inspiratie over het vormgeven van burgerschapsonderwijs. Het Expertisepunt heeft een helpdesk, geeft gratis advies en deelt actuele informatie, tips en inspiratie over het vormgeven van burgerschapsonderwijs in het Primair onderwijs (PO), het Voortgezet onderwijs (VO) en het Middelbaar beroepsonderwijs (MBO). Ook organiseren ze een jaarlijks congres Focus op Burgerschap

Wat ze precies voor je kunnen betekenen lees je hier. Je abonneren op de nieuwsbrief kan ook. 

Ontwikkel jij digitaal leermateriaal en wil je dit leermateriaal op internet beter vindbaar maken voor scholen in het po, vo en mbo? Maak dan gebruik van Edurep, de gratis educatieve zoekmachine voor het onderwijs. Edurep gebruikt metadata om digitale lesmaterialen beter vindbaar te maken. Van lessen en toetsen tot educatief beeldmateriaal: per maand verwerkt Edurep 3 miljoen zoekopdrachten. Edurep doorzoekt inmiddels 1,5 miljoen leerobjecten en 60 onderwijscollecties.

Het Young Innovators programma is een innovatief, projectmatig, onderwijsprogramma over duurzaamheid en systeemdenken voor leerlingen in de bovenbouw van havo en vwo. Het geeft jongeren handelingsperspectief om de wereld van morgen vorm te geven. Het heeft een veelomvattend didactisch, innovatief aanbod. Variërend van challenge-based leren en kennisvisualisatie tot lessen, games, canvassen, digitale tools en andere materialen.Het programma wordt verrijkt met actuele casussen die worden ingebracht door overheden, stichtingen en verenigingen en organisaties met een niet-commercieel/goed doel. Docententrainingen gaan hieraan vooraf. Het wordt vormgegeven vanuit Stichting Technotrend in Utrecht.  

Op Groen Gelinkt vind je veel lesmateriaal, geschikt voor kinderopvang t/m mbo. Met handige zoekfuncties. De site wordt niet meer bijgewerkt helaas.

Stichting Technotrend is een non-profit organisatie en lid van de Coöperatie Leren voor Morgen. Het biedt lespakketten aan voor po, vmbo, havo/vwo en mbo. Het wil via inspirerend onderwijs bijdragen aan een duurzamere wereld.  Met de duurzame didactiek van Stichting Technotrend vertel je een optimistisch verhaal: systeemdenken, ruimte voor emoties, future design en uitdagende challenges geven houvast om te leren en te dromen. Ook nascholing voor docenten. Het streven is docenten te leren om zelf duurzaam onderwijs te kunnen ontwikkelen en te geven. Scholen betalen een deel van de kosten.

Stichting Milieu Educatie ondersteunt gemeenten,  NME-centra en onderwijsinstellingen bij duurzaamheidsvraagstukken. Via de educatie platforms kun je in de klas aandacht geven aan duurzame thema’s. Via trainingen leren docenten en schoolleiders hoe ze duurzaamheidseducatie in het onderwijs vormgeven. Ook coördineert SME het Eco-school programma.

Greenpeace heeft duurzaam lesmateriaal over veel thema’s ontwikkeld voor  het basis- en voortgezet onderwijs. In de docentenhandleidingen lees je bij welke kerndoelen de pakketten aansluiten. Het materiaal is kosteloos te gebruiken en vergt weinig voorbereidingstijd. Daarnaast is het opgebouwd uit verschillende losse onderdelen waardoor je als docent zelf bepaalt hoeveel lestijd je aan het onderwerp besteedt. Je kunt het lesmateriaal selecteren op thema en doelgroep.

Djapo heeft een rijk aanbod aan nascholing en webinars voor leerkrachten, maar ook lesmateriaal. Djapo gelooft in de mogelijkheden van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO). Hoe leren kinderen en jongeren omgaan met maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, sociale rechtvaardigheid en mensenrechten? Heel handig ingedeeld op thema, niveau’s, type aanbod en vaardigheden. Je vindt aanbod over de SDG’s, Burgerschap, dierenwezijn, natuur, afval en een prachtig lespakket en over het belang van reparatie. Het platform Heel Apeldoorn Repareert heeft samengewerkt met Djapo. Ook inspirerend.

Milieueducatie.nl geeft met zoekfilters een overzicht van workshops, activiteiten en  voorstellingen die ontwikkeld zijn om kinderen en jongeren bezig te laten zijn met Natuur & Milieu. Hierbij staat centraal de bewustwording, zorg & respect voor de natuur, het leren genieten van de natuur en uiteraard kennis opdoen over de natuur en ons milieu. Workshops, gastlessen of activiteiten kunnen gaan over duurzaamheid, cradle to cradle, de natuur, maar ook een bezoek aan de dierentuin kan er onderdeel van zijn. Het aanbod is gericht op het basis en voortgezet onderwijs.

Energie Educatie Energieeducatie.nl biedt informatie en praktische tools aan docenten basisonderwijs, voortgezet onderwijs en MBO. Organisaties uit de energiebranche, maatschappelijke organisaties, overheid én het onderwijsveld zelf dragen bij aan het actueel houden van deze website.

Voor scholen, leerlingen en leerkrachten zijn lespakketten en cursussen en opleidingen ontwikkeld. Er is ook speciaal aanbod voor kinderopvang,  het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs Wil je aan de slag met buitenlessen? Neem een kijkje in het lespakkettenaanbod. Wil je meer leren over de natuur? Neem dan eens een kijkje op de  Natuuracademie waar je leert over biodiversiteit, insecten, bodemdieren, vogels en nog veel meer.

Watereducatie.nl verbindt waterprofessionals met het onderwijs (PO, VO en MBO). Doel is een groter waterbewustzijn in het onderwijs. Daarvoor bieden ze leerkrachten en docenten een selectie van het beste educatieve aanbod over water. Denk aan lesmaterialen, projecten, filmpjes en excursies. Het aanbod draagt niet alleen bij aan een groter waterbewustzijn, maar ook aan talentontwikkeling en beroepsoriëntatie.

Duurzaam Door biedt ook een aantal educatieve projecten over watereducatie Water is een belangrijk onderdeel van veilig en aangenaam leven in Nederland. Dat bewustzijn bij jong en oud vormt de basis van waterveiligheid, de beschikbaarheid van water en de kwaliteit van (drink-) water voor de gezondheid verbetert.

Stichting Schooldakrevolutie biedt ook educatief materiaal over zonne-energie. Zet leerlingen uit alle basisschoolklassen aan het werk met concrete lesideeën, lespakketten en korte workshops. Leren over zonne-energie. In de klas aan de slag met korte lessen en workshops.

Binnen het Jong Leren Eten programma werken het Rijk, kinderopvang, scholen, lokale overheden en maatschappelijke organisaties samen. Het doel is om kinderen en jongeren meer in aanraking te brengen met kennis en activiteiten over voedsel, zodat ze zelf gezonde én duurzame keuzes kunnen maken. Op de website lees je inspiratieverhalen en vind je educatief materiaal.

SDG Nederland ontwikkelt gratis SDG-lessen voor po, vo, mbo en hbo (drie verschillende lessen). Deze zijn ontwikkeld door onderwijsontwikkelaars, docenten en studenten. 

Verder heeft Nederland als primeur 17 kinderambassadeurs die zich inzetten voor het behalen van de 17 werelddoelen. Je vindt hier 17 filmpjes van 1 minuut, waarin de kinderambassadeurs uitleggen waarom een specifiek werelddoel zo belangrijk is en hoe de wereld eruit zou moeten zien in 2030. Tot slot kun je hier een  TED-talk vinden over hoe je jonge kinderen de klimaatdoelen uit kunt leggen.

Teachers for Climate is een organisatie van docenten. Ze brengen o.a. docenten, schoolleiders, wetenschappers, leerlingen en aanbieders van lesmateriaal bij elkaar. Ze ontwikkelen trainingen, zetten in op een whole school approach en brengen expertise in bij projecten van uiteenlopende organisaties. Ook vind je een lespakket over klimaat en activisme in het VO.