Help je ons groeien?
Heb je een tip, interesse in een samenwerking of heb je een vraag, opmerking of suggestie?
We werken graag samen! Neem gerust contact met ons op.
WAAR BEGIN JE?
Nagaan wat je vereniging van eigenaren kan, wil of moet doen.
Ook als eigenaar van een appartement kun je het een en ander doen om je huis te verduurzamen. Je zit daarbij wel met de beperking dat je aan een deel van het gebouw niet zomaar iets mag veranderen. Voor het gemeenschappelijke deel van het gebouw is de vereniging van eigenaren (VVE) verantwoordelijk. Meestal betreft dat niet alleen de fietsenstalling en/of parkeergarage, hal, trappenhuis en gangen, maar tevens de buitenkant van het gebouw, dus het dak en de muren en vaak ook de kozijnen.
Als je denkt dat het zinvol is om het hele appartementencomplex te verduurzamen zul je de VVE achter je ideeën/plannen moeten krijgen en zal daarover door de leden van de VVE besloten moeten worden. Veelal geldt dat voor de meeste maatregelen een meerderheid van de VVE-leden akkoord moet gaan met het voorstel en daadwerkelijke uitvoering van de maatregelen. Binnen een VVE kunnen verschillende partijen voorkomen, met uiteenlopende (financiële) belangen. Je kunt in een complex wonen met alleen eigenaar-bewoners, maar er kunnen ook huurders wonen die huren van een particuliere eigenaar of een woningcorporatie. Zeker als een woningcorporatie de grootste partij is binnen een VVE kan dat de zaak ingewikkeld maken. Een corporatie moet voor verduurzaming in de regel ook instemming van het merendeel van de huurders krijgen en kan dus niet zomaar zelf besluiten nemen. Hou er dus rekening mee dat er veel inspanning nodig kan zijn om voldoende draagvlak te krijgen. Als je meer wil weten over hoe diverse belangen de besluitvorming ingewikkeld kunnen maken, lees dan eens dit artikel van NUL20, platform voor informatie en opinievorming over woonbeleid en stedelijke ontwikkeling in de Metropoolregio Amsterdam.
Als het alleen gaat om het verduurzamen van je eigen appartement, maar daarbij gebouwdelen betrokken zijn waarvoor de VVE verantwoordelijk is, zal daarover ook door de VVE besloten moeten worden. In dat geval zal het echter waarschijnlijk makkelijker zijn om voldoende draagvlak te vinden, omdat de kans groot is dat je plannen nauwelijks of geen financiële consequenties hebben voor de andere VVE-leden.
Veranderingen in je gedrag waarmee je energie bespaart heb je natuurlijk helemaal zelf in de hand, maar kleine maatregelen, zoals LED-verlichting, tochtstrips, radiatorfolie of een waterbesparende douchekop, kun je uiteraard ook gewoon zelf regelen zonder overleg of toestemming met je VVE.
Grotere duurzaamheidsmaatregelen binnen het eigen appartement kun je vaak ook zonder tussenkomst van de VVE (laten) uitvoeren. Denk daarbij aan zaken als isoleren van plafond en vloer, plaatsen van voorzetwanden, CV-ketel of radiatoren vervangen, warmtepomp plaatsen of overgaan naar koken op inductie. Let wel altijd goed op wat er in de splitsingsakte of het reglement van de VVE staat over het uitvoeren van (bouwkundige) aanpassingen in je eigen appartement. Wees zeker van je zaak als je veranderingen doorvoert om conflicten met medebewoners of de VVE te voorkomen. Het achteraf weer terug moeten draaien van een verduurzamingsmaatregel kan hoge kosten met zich meebrengen! Voor de echt grotere maatregelen, zoals zonnepanelen, (drie)dubbel glas of dakisolatie, zul je vrijwel altijd je VVE moeten aanspreken.
Het Duurzaam bouwloket
Het Duurzaam bouwloket vertelt je hier in het kort meer over wat je zelf (meestal) kunt doen en wat je aan de VVE kunt of moet overlaten.
Op deze pagina van het regionaal energieloket vind je veel nuttige informatie over besluitvorming in de VVE en hoe je draagvlak kunt creëren.
Het Duurzaam bouwloket
Bij Energy.nl, een samenwerkingsverband waar onder andere TNO aan deelneemt, vind je hier een zeer compleet stappenplan voor VvE’s die willen verduurzamen en/of voor organisaties die VvE’s willen stimuleren bij vergaande verduurzaming. Alle stappen, waaronder oriëntatie, haalbaarheidsonderzoek, technische verdiepingsanalyse, offerteaanvraag, plan van aanpak, financiering, uitvoering, beheer en garantie, worden op de onderliggende pagina’s heel grondig uitgewerkt, inclusief allerlei substappen.
De informatie die hieronder volgt is in het algemeen zowel van belang voor individuele eigenaren van een appartement als voor VVE’s. Waar nodig wordt in de tekst aangegeven of informatie specifiek voor één van beide doelgroepen bedoeld is.
Quickscans
De eerste vragen zijn vaak: wat is er in mijn huis mogelijk, wat zijn de kosten voor die maatregelen en wat leveren ze op?
Een snelle scan is een eerste stap. Hoe meer je invult over jouw huidige energieverbruik en isolatie van je huis, hoe nauwkeuriger de uitkomst.
Met zo’n scan krijg je een goede basis om zelf aan de slag te gaan of met de VVE te gaan overleggen over de mogelijkheden om je woning te verduurzamen.
Er zijn enkele handige quickscans beschikbaar:
Het Duurzaam bouwloket
Bij de verbetercheck van De Rijksoverheid en Milieu Centraal vul je gegevens in over je huis, zoals type, bouwjaar, woonoppervlak en aantal bewoners. Daarna beantwoord je vragen over waar en hoe het al is geïsoleerd, welke apparatuur je gebruikt en hoe je energiegebruik nu is. Aan de hand van de gegeven antwoorden krijg je een aantal verbetervoorstellen. Bij die voorstellen kun je zelf keuzes maken hoe ver je wilt gaan met verbeteren en krijgt dan meteen te zien wat de geraamde investeringen zijn, welke subsidies je (mogelijk) kunt krijgen voor die aanpassingen en welke besparingen die opleveren. Daarbij gaat het niet alleen om mogelijkheden voor (betere) isolatie maar kun je ook voorstellen te zien krijgen voor bijvoorbeeld aanschaf van een zonneboiler of warmtepomp.
Let op: deze quikscan is eigenlijk niet van toepassing voor appartementen. Toch kan het wel handig zijn om de vragenlijst in te vullen, waarbij je dan af en toe een beetje moet smokkelen. Dat is vooral afhankelijk van het type complex. Bij een groot nieuwbouwcomplex met tientallen appartementen zul je er niet veel aan hebben, maar woon je bijvoorbeeld in een winkelpand uit de jaren dertig waarin een klein aantal appartementen is gerealiseerd kun je er wellicht wel heel nuttige informatie uithalen. Soms kun je daar als individuele eigenaar iets mee, in andere gevallen is het alleen bruikbaar voor de VVE.
✅Verbetervoorstellen op maat
✅Inzicht in investeringskosten
✅Subsidiemogelijkheden
✅Mogelijke besparingen
─ Niet voor appartementen
De huisscan van het regionaal energieloket lijkt nogal op de verbetercheck. Ook hier krijg je adviezen over mogelijkheden voor verduurzaming aan de hand van de antwoorden die je geeft op een reeks vragen. Het belangrijkste verschil is dat deze quickscan wel geschikt is voor appartementen. De adviezen zijn meestal wel wat beknopter dan in de verbetercheck maar geven snel een goede indicatie van kosten en terugverdientijden. In jouw geval niet of minder nuttige opties worden wel genoemd maar niet verder uitgewerkt.
✅Verbetervoorstellen, wel beknopt
✅Snel inzicht in investeringskosten
✅Subsidiemogelijkheden
✅Mogelijke besparingen
✅Ook voor appartementen
Ook in de isolatie zelfscan van Milieu Centraal beantwoord je een uitgebreide vragenlijst over je woning (geen appartement), maar die is beperkt tot de al dan niet reeds aangebrachte isolatie. De zelfscan bevat onder andere handige instructies (zowel tekst als video) hoe je kunt bepalen welk soort en dikte isolatiemateriaal of welk type glas er al in je woning aanwezig is. Die tips kun je ook goed gebruiken bij het invullen van de hierboven genoemde uitgebreidere quickscans. Als je alles hebt ingevuld krijg je aan de hand van een kleurenschema inzicht in hoe het is gesteld met de isolatie van wanden, vloeren, ramen en dak van je woning. Daarna tref je een serie voorstellen aan voor maatregelen die je kunt nemen om de isolatie te verbeteren. Voor de kosten, besparingen en subsidiemogelijkheden moet je bij elke optie wel even doorklikken.
Ook bij deze scan geldt dat deze in principe niet geschikt is voor eigenaren van appartementen. Als je die keus maakt wordt namelijk eigenlijk alleen verwezen naar de verantwoordelijkheid van de VVE. Maar net als bij de verbetercheck van Milieu Centraal kan het invullen van de vragenlijst toch wel weer nuttige informatie opleveren, vooral als je in een klein complex in een ouder gebouw woont. Je zult dan in dit geval ook wel weer moeten smokkelen door bijvoorbeeld op te geven dat je in een beneden- of bovenwoning woont.
✅Verbetervoorstellen op maat
✅Handige instructies
✅Inzicht in investeringskosten
✅Subsidiemogelijkheden
✅Mogelijke besparingen
─ Niet voor appartementen
ADVIES INWINNEN
Geeft een snelle check onvoldoende informatie? Dan kun je uitgebreider advies inwinnen. Dit kan gratis of betaald. Bij de betaalde adviezen is het natuurlijk wel heel verstandig om vooraf te overleggen met je VVE of die zelf een adviseur wil inschakelen of eventueel deze dienst geheel of gedeeltelijk wil betalen. Als dat niet het geval is kun je ook eerst eens kijken of je kosten kunt besparen door gezamenlijk met medebewoners adviezen aan te vragen.
Maatwerkadvies energiebesparing
Je kunt een onafhankelijke energieadviseur bij je langs laten komen voor een maatwerkadvies energiebesparing (vroeger Energieprestatieadvies of EPA genoemd). Dit maatwerkadvies kost geld, dus vraag bij meerdere adviseurs een offerte op. Op basis van een bezoek aan je woning en een gesprek tussen jou en de adviseur stelt die een rapport op met mogelijk interessante maatregelen om te verduurzamen. Daarbij hoort ook een overzicht van kosten, besparingen en terugverdientijden. Je kunt zelf aangeven of je alleen naar isolatie wilt laten kijken of ook andere opties mee wilt laten nemen. Begeleiding door de adviseur tijdens uitvoeren van de maatregelen is ook mogelijk.
Adviseurs kun je vinden via de brancheorganisatie van energieadviseurs. Let erop dat het bedrijf van de adviseur beschikt over een BRL9500-2 certificaat.
Adviseurs kun je vinden via de centraal register techniek.nl. Let erop dat het bedrijf van de adviseur beschikt over een BRL9500-2 certificaat.
Specifiek voor eigenaren van monumenten wordt door een beperkt aantal gespecialiseerde adviseurs de mogelijkheid geboden om naast een quickscan een haalbaarheidsonderzoek of maatwerkadvies met betrekking tot verduurzamen van een monument te laten uitvoeren. De kosten daarvan worden in de regel deels vergoed door het ontzorgingsprogramma verduurzaming monumenten voor rijksmonumenten of door het restauratiefonds voor overige monumenten. Doe als eigenaar van een appartement in een monumentaal pand eerst navraag bij zo’n gespecialiseerde adviseur of deze ook bereid is om een advies uit te brengen aan een individuele appartementseigenaar of alleen in opdracht van de VVE van het pand werkt.
Energieloket
Vrijwillige Energiecoach
Wil je liever persoonlijk advies aan huis? In steeds meer gemeenten zijn vrijwillige energiecoaches beschikbaar die opgeleid zijn om bij jou thuis een eerste advies te geven waarbij jouw vragen, wensen en behoeften leidend zijn. Dat advies kan variëren van snelle en makkelijke aanpassingen als radiatorfolie of tochtstrips aanbrengen en de thermostaat slimmer instellen tot grote maatregelen als isoleren, duurzame verwarming of zonnepanelen. Adviezen zijn onafhankelijk en vrijblijvend.
Energiecoöperaties
Via een energiecoöperatie in jouw gemeente kun je bijvoorbeeld deel gaan nemen in een lokaal warmtenet of begeleiding krijgen van een energiecoach die je helpt met energiezuiniger worden. Een energiecoöperatie bestaat uit een groep mensen die samen aan de slag gaan met duurzame energieprojecten zoals collectieve zonnedaken, een warmtenet voor de wijk of energiebesparing. De leden van de coöperatie bepalen gezamenlijk welke projecten opgepakt worden en waarin eventuele winsten worden geïnvesteerd. Als appartementseigenaar kun je uiteraard alleen deelnemen aan projecten waar je VVE achter staat of waarvoor geen toestemming van de VVE nodig is.
Warmtescan
Enkel glas, slecht geïsoleerde ramen, een slecht afgesloten deur of raamkozijnen zorgen al snel voor extra energieverbruik. Andere belangrijke oorzaken van warmteverlies zijn onder andere: warmtelekken in constructies, koudebruggen, luchtlekken, beschadigde of ontbrekende isolatie en optrekkend vocht.
Een warmtescan is een infraroodfoto, gemaakt met een speciale warmtebeeldcamera, die de warmteverliezen van een gebouw in beeld brengt. Doordat een warmtescan laat zien waar een woning de meeste warmte verliest kun je op basis daarvan de meest effectieve maatregelen kiezen om warmteverlies tegen te gaan, bijvoorbeeld isolatiemateriaal of tochtstrips aanbrengen.
Hoe, wat en waarom
Voor de individuele eigenaar van een appartement die alleen maatregelen in zijn eigen woning overweegt is waarschijnlijk alleen de quikscan interessant om een indruk te krijgen van mogelijke besparingsmogelijkheden. Voor een VVE die grootschalige verduurzaming overweegt is een uitgebreide warmtebeeldrapportage eventueel wel een betere optie.
Omvang van de warmtescan
Veel gemeenten en energiecoöperaties bieden de mogelijkheid aan om (gratis of tegen beperkte kosten) deel te nemen binnen een project waarbij van een hele wijk of dorp warmtescans worden gemaakt. Hierbij wordt dan vaak wel alleen de voorgevel meegenomen in de scan en worden alleen de woningen geselecteerd waarvan aannemelijk is dat ze matig of slecht geïsoleerd zijn. Aangezien het veel tijd kost om grote aantallen woningen te scannen en rapporten met de resultaten op te stellen kan het soms wel een paar maanden duren voor je de beschikking krijgt over het rapport.
Als je geïnteresseerd bent in hoe een gemeente of energiecoöperatie zoiets aanpakt kun je bijvoorbeeld eens kijken op de websites van de gemeente Heusden met een grootschalige aanpak of de energiecoöperaties Noordse veld, Warmtestem en Duurzaam Nijkerk die allen werken met individuele aanvragen. Dit is maar een willekeurige greep uit de vele gemeenten of coöperaties waar men terecht kan voor een warmtescan. Kijk dus vooral ook bij je eigen gemeente of lokale energiecoöperatie of daar (binnenkort) mogelijkheden zijn.
SAMEN MET DE BUREN?
Vaak is het handig om samen met je naaste buren, buurt of wijk te beginnen met het besparen van energie. Als je gezamenlijk actie onderneemt gaan niet alleen meer mensen met verduurzamen aan de slag, maar kun je ook het verzamelen van informatie en/of het opvragen van offertes onderling verdelen en de opgedane kennis overdragen. Ook is het soms mogelijk om een betere deal te sluiten met bedrijven als je gezamenlijk inkoopt. Als eigenaren van een appartement sta je natuurlijk ook sterker in het overleg met de VVE als je met elkaar samenwerkt.
SUBSIDIES
Als je weet welke maatregelen je (mogelijk) gaat treffen kun je ook gaan onderzoeken welke subsidies of leningen jij (of je VVE) daarvoor kunt krijgen, om welke bedragen het gaat en aan welke voorwaarden je daarvoor moet voldoen. Op internet zijn diverse mogelijkheden te vinden om uit te zoeken voor welke subsidies je in aanmerking komt. Voor het grootste deel verschillen ze alleen in layout en zijn de resultaten inhoudelijk schijnbaar gelijk. Alleen de filtermogelijkheden verschillen enigszins. Het is dus voornamelijk een kwestie van smaak welke subsidiewijzer je het prettigst vindt. De voorwaarden die genoemd worden zijn mogelijk niet volledig of actueel. Het is dus aan te bevelen om voor de meest recente informatie over die voorwaarden altijd de website van de aanbieder van de subsidie of lening te raadplegen.
Aanvragen subsidie (uitbesteden)
Met de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) vraag je geld terug van de overheid nadat je een (hybride) warmtepomp, zonneboiler of elektrische kookvoorziening hebt laten installeren of je woning hebt laten isoleren of aansluiten op een warmtenet. Aanvragen kan pas na installatie van de apparatuur of na uitvoering van de isolatiemaatregelen. Zelf installeren of uitvoeren van maatregelen is bij deze subsidie niet toegestaan, je moet er een erkende installateur of aannemer voor inschakelen.
Als het invullen van de aanvraag voor een ISDE-subsidie als individueel eigenaar te ingewikkeld lijkt, kun je de aanvraag ook uitbesteden. In de regel kost dat minder dan 100 euro per aanvraag en normaliter is er sprake van “no cure, no pay”. Je betaalt dan alleen als je de subsidie daadwerkelijk ontvangt.
STARTEN MET DE MAATREGELEN
Leren van anderen (per woningtype)
Veel Nederlanders zijn jou al voorgegaan met de verduurzaming van hun woning.
Er zijn verschillende websites waarop zij hun ervaringen delen. We hebben de beste websites voor jou op een rijtje gezet.
ENERGIEBESPAREN
Energieverbruik managen
Besparen van energie in je woning begint met inzicht in hoeveel je gebruikt, en liefst ook waar en wanneer. De eenvoudigste manier is om regelmatig (bijvoorbeeld dagelijks of wekelijks) de meterstanden van elektriciteit en gas of warmtenet op te nemen en in een spreadsheet op te slaan. Als je daar ook weergegevens als temperatuur en windsnelheid aan toevoegt kan dit je helpen om in te schatten hoeveel je zou kunnen besparen. Ook kun je dan beter vergelijkingen maken met energieverbruik voor en na het toepassen van maatregelen.
Voor een echt compleet beeld is het handiger om te werken met een energieverbruiksmanager. Die tref je in verschillende vormen aan: een schermpje in de woonkamer, een app op je telefoon of een website waarop je ziet hoeveel gas, stroom of warmte je verbruikt.
Als je een slimme meter hebt kan dat soms zelfs real time, waarbij je het verbruik op dat moment kunt zien en direct de gevolgen kunt waarnemen van het in- of uitschakelen van lampen of apparaten of het hoger of lager zetten van de verwarming.
Door het toepassen van verbruiksmanagers wordt het een stuk makkelijker en leuker om bespaardoelen te stellen en ze te halen. Sommige zijn zelfs geschikt om (al dan niet automatisch) apparaten aan of uit te zetten.
Energiebesparende kleinere maatregelen
Natuurlijk is de makkelijkste en snelste manier om te beginnen met verduurzamen van je woning het toepassen van eenvoudige maatregelen om in je woning zo weinig mogelijk energie te gebruiken. Gelukkig is het niet moeilijk om over besparen zonder veel investeringen of werkzaamheden inspiratie op te doen of kennis te vergaren.
Zelf energie opwekken
Bij het verduurzamen van je woning kun je maatregelen treffen om energie te besparen, maar daarnaast kun je ook zelf op een duurzame manier energie gaan opwekken. Daarbij denk je dan natuurlijk eerst aan het plaatsen van zonnepanelen op het dak, aangezien dat ruimschoots de bekendste duurzame energieopwekker is en in bijna alle gevallen toegepast kan worden. Ook andere mogelijkheden om zelf energie op te wekken – zoals windmolens en bodemwarmte – kunnen mogelijk interessant zijn, maar dan alleen als de VVE dit als verduurzamingsmaatregel wil oppakken.
Als je de keuze maakt om zelf energie te gaan opwekken zul je hoogstwaarschijnlijk ook een deel van de opgewekte energie niet zelf kunnen gebruiken en dus gaan (terug)leveren aan een energiemaatschappij. Natuurlijk ga je dan het liefst in zee met een leverancier die zelf ook zo duurzaam mogelijk is.
Terugleverkosten
Naast de duurzaamheid van je energieleverancier spelen voor jou waarschijnlijk ook de kosten die je leverancier in rekening brengt voor terugleveren een rol bij je keuze.
Een handig overzicht van de kosten die diverse leveranciers hanteren vind je bij Gaslicht.com. Naast een lijst met de toegepaste tarieven vind je hier ook een uitleg over de verschillende methodes die leveranciers gebruiken om teruglevering te verrekenen.
Zonnepanelen
Ondanks de discussie en onzekerheid over het al dan niet afschaffen van de salderingsregeling worden zonnepanelen in het algemeen nog steeds beschouwd als een heel goede manier om zelf op een duurzame manier energie op te wekken. De terugverdientijd zal waarschijnlijk de komende jaren wel wat langer gaan worden, ook omdat veel energiebedrijven een vergoeding (gaan) vragen voor elektriciteit die je teruglevert. Daar staat weer tegenover dat de prijzen van zonnepanelen door de toch wel afgenomen vraag lager zijn geworden en ook de kosten voor installatie zijn verminderd door de concurrentie tussen installatiebedrijven.
Naast de discussie over de salderingsregeling zijn er de laatste jaren ook vraagtekens gerezen over de duurzaamheid van de productie van zonnepanelen en de (on)mogelijkheden om ze na verloop van tijd te kunnen hergebruiken. Met name zonnepanelen die afkomstig zijn uit China worden door velen met argusogen bekeken. Wellicht wil je daarom bij de aanschaf ook rekening houden met het land van oorsprong van je zonnepanelen. Om jezelf hier een beter beeld van te kunnen vormen hebben we alvast een paar aantal artikelen over dit onderwerp voor je verzameld.
Dit artikel uit De Groene gaat vooral in op de bijna-monopoliepositie van China en de problemen die daaruit voortkomen, zoals instorting van de Europese producenten en uitbuiting van Oeigoeren bij de winning van grondstoffen. Deze artikelen uit de Belgische Standaard en van journalistenplatform Innovation Origins gaan ook in op de positie van China in de concurrentiestrijd, maar dan wat beknopter dan de Groene.
Een bijzonder soort zonnepanelen is het type dat je gewoon met een stekker aansluit op een stopcontact in je woning. Deze worden ook wel “plug-and-play-zonnepanelen” genoemd. Ze hebben het voordeel dat ze erg makkelijk en op bijna elke plek aan te sluiten zijn, maar ze brengen ook risico’s met zich mee, zoals brandgevaar door overbelasting van een deel van je elektrische installatie. In dit artikel vertelt Vereniging Eigen Huis je alles over de voor- en nadelen ervan.
Windmolens
Je kunt (als VVE) overwegen om een kleine windmolen op het dak of het terrein van het appartementencomplex te plaatsen. In de praktijk is het voorlopig nog niet erg waarschijnlijk dat je de investering binnen een redelijke termijn gaat terugverdienen. Windmolens die veel stroom op kunnen wekken zijn meestal vrij kostbaar en de kleinere, redelijk betaalbare modellen werken vaak alleen als je ze onder optimale omstandigheden kunt plaatsen. Daarnaast is het de vraag of een kleine windmolen met weinig opbrengst wel duurzamer is dan wanneer je elektriciteit afneemt.
Aard- en bodemwarmte
Als je met relatief warm water uit ondiepe bodemlagen (tot zo’n 100 meter diepte) je woning gaat verwarmen, hebben we het over het toepassen van bodemwarmte. Door nog dieper de grond in te gaan (500 meter of meer) spreken we over aardwarmte. Door de veel hogere temperatuur van de bodem op grote diepte kun je aardwarmte gebruiken binnen een warmtenet, maar ook om stroom op te wekken. Voor particulier gebruik is aardwarmte niet geschikt vanwege de grote investering die gedaan moet worden voor een diepe boring en voor de warmte-installatie.
Bodemwarmte is in principe alleen geschikt om een object (zoals een huis, schuur of kas) te verwarmen. Bodemwarmte kun je in feite oneindig toepassen. Je kunt het systeem namelijk ook gebruiken om in de zomer de woning te koelen. Daarbij sla je de warmte die je afvoert uit de woning op in de bodem, zodat je er in koude periodes weer gebruik van kan maken om te verwarmen. Bodemwarmte is wel een relatief dure manier van verwarmen omdat het aanleggen van het buizensysteem en de benodigde warmtepomp beide nogal kostbaar zijn. Tevens heb je vrij veel ruimte rondom je woning nodig voor het aanbrengen van de buizen en is niet elke bodemsoort geschikt voor bodemwarmte.
Thuisbatterijen
Momenteel is er, mede door de kabinetsplannen voor het afschaffen van de salderingsregeling, veel aandacht voor het toepassen van een thuisbatterij, al dan niet in combinatie met zonnepanelen. In sommige gevallen wordt in reclameuitingen nogal dubieuze informatie verstrekt over een zeer korte terugverdientijd. In de regel is het echter de vraag of de thuisbatterij zichzelf überhaupt terugverdient. Daarnaast zijn er veel kostbare en schaarse grondstoffen nodig om de batterijen te produceren.
DUURZAAM VERBOUWEN
Als je van je VVE toestemming krijgt om (deels) zelf het verduurzamen van je woning op te pakken, kan het handig zijn om een al gewenste kleine woningaanpassing of verbouwing meteen mee te nemen. Een andere manier van verwarmen, waardoor je niet meer gehinderd wordt door de vaste plek van de radiatoren in je huis, kan aanleiding zijn om een verandering in de indeling van je woning door te voeren, als je daarvoor ook toestemming krijgt van je VVE (voor zover nodig). Denk ook aan aanpassingen als het (tijdelijk) afdichten van een oud doorgeefluik of het vervangen van een binnendeur met glaspanelen door een massief houten deur.
Uiteraard wil je dan ook een verbouwing zo duurzaam mogelijk (laten) uitvoeren.
Als je de verbouwing niet als doe-het-zelver uitvoert, maar in zee gaat met een aannemer, bespreek dan zo vroeg mogelijk met je aannemer waar de kansen liggen om duurzaam te verbouwen.
Het kan ook zo zijn dat je als VVE besluit om het verduurzamen te combineren met een (wellicht zelfs daarvoor noodzakelijke) verbouwing van het complex.
Gebruikte bouwmaterialen toepassen
Hergebruik van bouwmateriaal is een prima manier om het milieu te ontzien bij een verbouwing. Door het opnieuw te gebruiken geef je het materiaal een langere levensduur en beperk je CO2-uitstoot en grondstoffengebruik die nodig zouden zijn voor de productie van nieuwe bouwmaterialen.
Gebruikte bouwmaterialen van consumenten kun je vinden op algemene marktplaatsen op internet. Let er natuurlijk wel op dat je geen grote afstanden moet afleggen om de materialen op te halen omdat je op die manier de milieuwinst mogelijk weer teniet doet.
Er zijn ook enkele marktplaatsen die specifiek zijn opgezet voor hergebruik van bouwmaterialen. In sommige gevallen zijn die voornamelijk gericht op aannemers en wordt alleen bij grotere bestellingen aan particulieren geleverd.
Enkele goed bruikbare marktplaatsen die je (nog) niet op het overzicht van Sloop Circulair aantreft zijn gebruiktesloopmaterialen.nl , restoric.nl, Bouwmaterialen Dongen.nl en re-brick.nl (speciaal voor gebruikte gevelstenen).
Gebruikt materiaal (geschikt maken voor) recyclen